Café Weltschmertz: De Euro wordt misbruikt voor een politieke unie

De Euro wordt misbruikt voor een politieke unie
De Europese Centrale Bank heeft zichzelf in de problemen gewerkt door staatsobligaties te gebruiken als onderpand voor het Europese financiële systeem...aldus Sander Boon in een interview bij Café Weltschmertz.

De ECB volgde het voorbeeld van de VS, waar staatsobligaties ook de rol van goud hebben overgenomen als veilig onderpand. Daardoor is een steeds kwetsbaarder financieel systeem opgebouwd, dat alleen kan functioneren zo lang de waarde van staatsleningen gegarandeerd wordt.

De consequentie van dit systeem is dat centrale banken telkens moeten ingrijpen op het moment dat de markt het vertrouwen in staatsleningen dreigt te verliezen. In dat geval moeten zij op grote schaal staatsobligaties opkopen om de rente laag te houden en de renteverschillen tussen de landen niet uit de hand te laten lopen.

Dit geeft een bijzonder perverse prikkel aan overheden, omdat het systeem niet toelaat dat de rente op staatsleningen stijgt.
Zo moet de ECB steeds meer Italiaanse staatsleningen opkopen om het renteverschil met Duitsland laag te houden.

ECB creëerde haar eigen probleem
Bij de oprichting van de euro nam men het voorbeeld van de Amerikanen over om staatsleningen als onderpand te gebruiken. Het schuldpapier werd als risicovrij bestempeld, waarmee men impliceerde dat staatsleningen van alle Eurolanden gelijkwaardig waren. Volgens Boon heeft dit ervoor gezorgd dat het verschil in rente tussen staatsleningen van verschillende Eurolanden steeds kleiner werd.

Dit systeem liep vast tijdens de Europese schuldencrisis, toen duidelijk werd dat staatsleningen van Italië en Griekenland toch niet even solide waren als die van Duitsland en Nederland. De markt prijsde een hoger risico in en accepteerde de staatsleningen van probleemlanden op een gegeven moment niet meer als onderpand.

Boon legt uit dat de ECB deze trend versterkte, omdat de centrale bank het schuldpapier ook tegen marktprijs waardeerde.

Vanaf dat moment werd duidelijk dat de centrale bank de markt voor staatsleningen wel moest stabiliseren.