DE EU- BANKENRAMP

*
EU-bankenramp

De EU heeft recent besloten tot het vormen van een bankenunie. Het hoofddoel van deze bankenunie is het doorbreken van de link tussen banken en overheden (belastingbetalers). Klinkt allemaal leuk, maar het haalt niets uit en in zekere zin verhoogt de bankenunie juist de kans op een systeemcrisis.

De bankenunie omvat vele dingen zoals toezicht (door ECB, wat een vreemde dubbele pet-situatie is) en dergelijke, maar het meest interessante deel is het resolutiemechanisme. Bij een faillissement zullen nu de aandeelhouders, schuldhouders en spaarders van boven de €100.000 eerst worden aangesproken.

Mocht dit niet genoeg zijn dan is er een door de banken zelf gefinancierd fonds dat de bank dan te hulp moet schieten. En mocht dit tekort schieten, dan is er nog het ESM.

Dat fonds moet in 8 jaar worden opgebouwd; wat natuurlijk erg langzaam is. Maar het duurt niet alleen te lang, het fonds gaat, als het eenmaal is volgestort, €55 miljard bedragen. Dit bedrag is peanuts. De hoofdeconoom van Citigroup schat de tekorten van banken op €1000 miljard tot €3000 miljard. Nu hebben onze leiders natuurlijk wel bedacht dat dit fonds geld gaat lenen om zo de slagkracht te vergroten. Ofwel, ze willen een schuldencrisis oplossen met meer schulden! Topidee dus…

Natte dweil

Maar zelfs met geleend geld erbij, is dit fonds zo potent als een natte dweil. Ik zou zelfs durven beweren dat het de kans op een systeemcrisis juist verhoogt. Nu banken voor elkaar garant moeten staan via dit nieuwe fonds, is het niet onaannemelijk voor de markt om te verwachten dat banken moeten gaan bijstorten als het leeg getrokken wordt door een faillissement. Dan verslechtert de positie van alle banken om één bank te redden.

Dit is te dragen als het om één failliete bank gaat. Maar als er meerdere banken zijn die tegelijk failliet gaan (wat in een crisis kan gebeuren), dan zal de financiële markt snel tot de conclusie komen dat de banken meer moeten storten; zodanig veel, dat de andere zwakke banken kunnen gaan omvallen, wat zou beteken dat de sterkere banken nog meer geld zouden moeten bijstorten, wat hen weer in de problemen zou doen geraken.

Ook al zou er geen bijstorting van de banken worden afgedwongen, dan nog treedt het domino-effect op, want spaarders en obligatiehouders van zwakkere banken zullen de eerste faillissementen aangrijpen om hun posities weg te halen (spaargeld) of te verkopen (aandeelhouders en obligatiehouders).

Het resolutiefonds gaat aan deze ingebouwde reactie niets doen, dus wanneer de komende crisis komt dan bent u indirect (via het ESM) dan wel direct (via de overheid/belastingen) toch weer verantwoordelijk voor de banken. En omdat onze leiders akkoord zijn gegaan met het monsterlijke ESM, zijn tekorten in dit fonds direct opeisbaar bij de lidstaten.

Hoe dan wel?

Zaak is om banken juist te isoleren van elkaar. Allereerst moeten financiële instellingen minder verweven worden. Op dit moment zijn alle banken en verzekeraars met elkaar verbonden via dochtermaatschappijen, derivaten, obligaties en zo verder.

Diversificatie hoeft niet alleen een positieve uitwerking te hebben op risico (zie boek Antifragile van Nassim Taleb) want in het geval van een behoorlijke crisis, verhoogt het juist het systeemrisico (zie deze column:we zijn de sigaar, tref.eu/nl/overzicht/163-de-€---ramp/369...genomen-1.html#37670 .. (...LINK, klik erop om te lezen..) )

Ook de risicoweging en het kapitaal wat moet worden aangehouden (zie: Waarom banken omvallen www.telegraaf.nl/dft/goeroes/alexandersa...nken_omvallen__.html .. (...LINK, klik erop om te lezen..) ), moet omhoog. Daar wordt nu eindelijk wat aan gedaan, maar het is weer allemaal te weinig om een bank tegen een echte crisis bestand te maken.

Verder zou een bank gewoon failliet moeten kunnen gaan en dan ook nog zonder depositogarantiestelsel. Dit stelsel klinkt goed, maar maakt de spaarder juist lui in haar beoordeling van de bank; het is immers niet nodig. Haal dat weg en koppel het aan een volledige, juiste en begrijpelijke informatie omtrent de bank, zodat de spaarder zelf kan bepalen waar hij/zij haar geld wil stallen.

Dit beloont juist conservatief gedrag bij de banken, waardoor de banken dan ook eindelijk minder risico op zich zullen nemen. In het algemeen kun je stellen dat het weghalen van risico’s (via staatsgaranties bijvoorbeeld) averechts werkt. Het is net als met prijzen van goederen; hoe lager de prijs, des te meer er gekocht wordt. Banken doen precies hetzelfde, risico wordt goedkoper, dus ze nemen meer risico. Leuk en aardig totdat er een crisis komt.

Meerdere schuldigen

De ECB en haar rentebeleid spelen hier ook een slechte rol. Door het kunstmatig laag prijzen van geld/schuld (rentestand) stimuleren zij juist risicovol gedrag en het ontstaan van bubbels. En zo zijn er meer items die aangepakt moeten worden, zoals de zieke relatie tussen bank en staat (zie deze column).

Uiteindelijk komt het erop neer dat de bankenunie niet hetgeen brengt wat de EU-politici u zo graag willen doen geloven. Het is een wassen neus, die in extreme situaties zelfs averechts kan werken. Tijd voor echte hervormingen.


Alexander Sassen van Elsloo is oprichter van Sassen Research & Consultancy Company.
Telegraaf, 2 mei 2014, overname met toestemming van de auteur