De Gekozen Burgemeester

D66-fractievoorzitter Rob Jetten heeft vandaag de hele dag in de senaat gedebatteerd over de manier waarop burgemeesters worden aangesteld. Met resultaat, want de zogenoemde ‘deconstitutionalisering’ van de burgemeestersbenoeming wordt uit de grondwet gehaald. De Eerste Kamer gaat volgende week stemmen over de kwestie, maar de benodigde twee derde meerderheid leek na afloop van het debat zo goed als zeker.

D66, PVV, SP, GroenLinks, 50Plus, PvdD, ChristenUnie en CDA zijn voor. De VVD twijfelt nog, maar gezien de steun van het CDA is de partij niet nodig voor een meerderheid. CDA-senator Rombouts leek eerst nog tegen, maar ging later op de dag alsnog overstag:

In de praktijk is er al lang geen sprake meer van een benoeming, omdat de burgemeester wordt gekozen door de gemeenteraad. Het politieke landschap is ook veranderd en het CDA is van inzicht veranderd. We moeten er wel voor waken dat de burgemeester relatief onafhankelijk en een verbindende figuur voor alle burgers blijft.
PvdA en SGP zagen ‘de urgentie’ van het plan niet in en zijn voornemens tegen te stemmen. Volgens D66-fractievoorzitter Jetten is hij niet van plan om snel een wetsvoorstel in te dienen om een volgende stap richting de gekozen burgemeester te kunnen zetten. Daar zou eerst een ‘brede discussie over de positie van de burgemeester’ voor moeten worden gevoerd.

Deconstitutionalisering betekent niet alleen dat de benoeming van de burgemeester uit de grondwet wordt geschrapt, maar ook die van de commissaris van de koning in de provincies.

> Voor een grondwetswijziging moet er in twee achtereenvolgende regeerperiodes een meerderheid (soms enkelvoudig, soms twee derde) worden behaald in beide Kamers. Bij een aanpassing van de grondwet moet er na goedkeuring van het wetsvoorstel in de Tweede en Eerste Kamer opnieuw verkiezingen moeten komen en dat daarna het wetsvoorstel opnieuw door beide Kamers. Dit is de tweede lezing. Het voorstel is al eerder met gewone meerderheid aangenomen in de Tweede Kamer, met gewone meerderheid aangenomen in de Eerste Kamer, en na verkiezingen met 2/3 meerderheid aangenomen in de Tweede Kamer.

De kinderhand is weer eens snel gevuld en o wat zijn we blij. De burger wordt wijsgemaakt dat ie invloed heeft. Kan me trouwens niet herinneren dat er tijdens de verkiezingen op ook maar enig moment is gesproken over de gekozen burgemeester..!

Ik denk dat D66 probeert nog iets van het gezicht te redden na het echec met het afschaffen van het referendum door D66 minister Ollongren. Ik voorspel een dramatische uitslag voor D66 bij komende verkiezingen.

En u gelooft dat een gekozen burgemeester er gaat komen ? Waar moet Den Haag dan met al die oud-politici naartoe? Naar de bijstand? Dat gelooft u toch niet? En ziet u het ooit gebeuren dat Koningsdag gevierd wordt in een stad/gemeente met een PVV-burgemeester? Ben nou eens realistisch...kijk nou eens naar het systeem !

Mag dan een gekozen PVV burgemeester islamitische vluchtelingen weigeren om in zijn/haar gemeente op te nemen? En mag hij het bouwen van moskeeen verbieden? Bestaande moskeeën eventueel laten slopen? Geen hoofddoekjes, geen islamitische overvalkleding met kijkraampje, geen genitale verminkingen bij meisjes en vrouwen, geen kindhuwelijken, geen islamitisch onderwijs, niet gescheiden zwemmen, geen onmenselijke dierenkwellerij, dus geen onverdoofde slacht, ....
En vervolgens veel van wat de EU ons opdraagt ?

Wat denkt u dat er gebeurt met zo'n PVV burgemeester? Doe 'ns een gok!

De senaatsfracties van de coalitiepartijen VVD en CDA hebben zich dinsdag in de Eerste Kamer kritisch uitgelaten over het D66-voorstel om de benoeming van de burgemeester uit de grondwet te halen. De partijen willen meer duidelijkheid van D66-fractievoorzitter Rob Jetten en D66-minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren wat het voorstel betekent voor de toekomstige benoemingsprocedure van de burgervader.

VVD-senator en oud-burgemeester Helmi Huijbregts-Schiedon zei dat haar fractie verdeeld is. CDA-senator Ton Rombouts, eveneens oud-burgemeester, is nog niet overtuigd. Beide fracties willen meer helderheid over de toekomstige procedure.

Het voorstel van Jetten maakt het mogelijk om in de toekomst de burgemeester door de burger te laten kiezen. Tegelijkertijd wil D66 niet vooruitlopen op hoe de benoeming er in de toekomst uit moet komen te zien. Op die manier hoopt de partij een eerste stap te zetten naar een gekozen burgemeester.

Spannende stemming in senaat dreigt
De houding van de twee coalitiepartijen maakt de stemming over de grondwetswijziging volgende week dinsdag bijzonder spannend. Het voorstel is al een keer met de vereiste tweederdemeerderheid door beide Kamers aangenomen, maar omdat de Grondwet gewijzigd moet worden is een tweede lezing door een nieuwgekozen Tweede Kamer en Eerste Kamer noodzakelijk.

De senaatsfractie van de VVD stemde in de eerste lezing nog in met het voorstel. De CDA-fractie was destijds tegen. In januari van dit jaar stemden alle partijen in de Tweede Kamer, met uitzondering van de SGP, voor een nieuwe burgemeestersbenoeming. Ook de VVD en CDA waren voor. Juist het feit dat het voorstel niet vooruitloopt op de gekozen burgemeester werd door de Tweede Kamer positief ontvangen.
Vorige week stuurden 31 burgemeesters, onder wie Ahmed Aboutaleb (Rotterdam) maar ook D66’er Onno van Veldhuizen (Enschede), een brandbrief naar de Eerste Kamer met de oproep om tegen het voorstel te stemmen. Desgevraagd liet CDA-senator Rombouts, die tot een jaar geleden burgemeester van Den Bosch was, weten dat hij de brandbrief als burgemeester zomaar had kunnen ondertekenen. "Maar ik sta hier als senator en ik beoordeel de staatsrechtelijke kanten", aldus Rombouts.

D66 wil geen nieuwe "Nacht van Van Thijn
Jetten en Ollongren zullen later in de avond nader ingaan op de vragen van de senaatsfracties. Het is niet de eerste keer dat D66 de benoeming van de burgemeester probeert te veranderen. In 2005 poogde toenmalig D66-minister Thom de Graaf de gekozen burgemeester te introduceren.
Dat voorstel werd door de senaat, in wat de boeken is ingegaan als de 'Nacht van Van Thijn', geblokkeerd. De PvdA-senaatsfractie, destijds onder aanvoering van senator Ed van Thijn, stemde tegen omdat zij bestuurlijke chaos vreesde als de burgers op korte termijn hun eigen burgemeester konden kiezen.
De Graaf trad af en het zou jaren duren voordat D66 een nieuwe poging zou wagen om iets te doen aan de "kroonbenoeming".
In het nieuwe voorstel wordt van een gekozen burgemeester niet gesproken, al is dat wel een langgekoesterde wens van D66. In het regeerakkoord is dan ook gekozen voor de "deconstitutionalisering van de benoeming van de burgemeester".

Senaat wil opheldering over toekomst
Op die manier, is de gedachte, hoeft de senaat niet te vrezen voor vermeende bestuurlijke chaos die zou kunnen ontstaan. Het voorstel opent de deur voor een aantal mogelijke veranderingen omtrent de benoeming van de burgemeester.
Een rechtstreeks door de burger gekozen burgemeester is zo’n optie, net als de mogelijkheid om de gemeenteraad de burgervader te laten kiezen. De grootste partij bij de gemeenteraadsverkiezingen de burgemeester te laten leveren, behoort ook tot een van de opties.
Het wetsvoorstel neemt echter geen voorschot op die discussie. De aanstelling, schorsing en het ontslag van de burgemeester en de commissaris van de koning wordt "op een bij de wet te bepalen wijze" nader bepaald. Verschillende senatoren nemen hier geen genoegen mee en willen dat Jetten en Ollongren duidelijkheid scheppen.
Andere senatoren snappen de zorgen niet, omdat de huidige wet gewoon van kracht blijft totdat op democratische wijze een andere procedure tot stand is gekomen.

Bron: Nu.nl

De Eerste Kamer beslist vandaag (dinsdag) of Nederland de eerste stap zet op weg naar een gekozen burgemeester. De nieuwe D66-leider Rob Jetten wacht een vuurproef.

Rob Jetten moet elk woord op een goudschaaltje wegen. De nieuwe D66-fractievoorzitter in de Tweede Kamer weet wat zijn taak is als hij in de Eerste Kamer probeert een twee derde meerderheid te vinden voor een van de oudste idealen van zijn partij. D66 wil de weg vrijmaken voor de gekozen burgemeester. De eerste stap is het schrappen van de ‘kroonbenoeming’ uit de Grondwet.

Om die eerste stap te zetten, heeft D66 moeten beloven het voorzichtig aan te doen. Geen voorschot nemen op stap twee, is de uitdrukkelijke waarschuwing van onder meer het CDA. De discussie moet na stap één nog steeds helemaal open liggen. Dus of er ook echt een rechtstreeks gekozen burgemeester komt, in de nabije of verre toekomst, dat is een heel andere discussie. Een waaraan in ieder geval de christen-democraten nog lang niet toe zijn.

Oftewel: als Jetten verstandig is, gebruikt hij zo min mogelijk de woorden gekozen burgemeester, en spreekt hij niet over wat er hierna gebeurt. Jetten, die vorig jaar als nieuwbakken Kamerlid het initiatiefvoorstel indiende dat hij nu in de Senaat verdedigt, zal benadrukken dat er nog veel, veel discussie nodig is. Hij liet zich aan de vooravond van dit voor D66 belangrijke debat zoiets al ontvallen. Hij zal het dinsdag alleen hebben over het uit de Grondwet schrappen van de bepaling dat de burgemeester wordt benoemd door de Kroon. “Zo geven we alle ruimte voor debat over lokale democratie”, sust Jetten.

Niet gebonden
Het gebeurt zelden dat de Grondwet wordt aangepast. Alleen al daarom zullen de senatoren een uitvoerig plenair debat voeren. Dat D66 in het regeerakkoord afspraken heeft gemaakt met VVD, CDA en ChristenUnie over de eerste stap op weg naar een gekozen burgemeester, is voor Eerste Kamerleden niet relevant. Zij zijn daar niet aan gebonden.
De tweederde meerderheid die nodig is, lijkt haalbaar. Een indicatie is dat begin dit jaar in de Tweede Kamer bijna unanieme steun was voor het schrappen van de kroonbenoeming uit de Grondwet. Alleen de SGP stemde tegen.
In het regeerakkoord werd het D66 gegund om de gekozen burgemeester in zicht te krijgen. Al was het maar om de pijn te verzachten van het offer van het opgeven van het raadgevend referendum. Een pijnpunt in de Eerste Kamer wordt nog wel dat er in de lokale politiek massaal verzet is tegen het verdwijnen van de benoemde burgemeester. Ruim dertig burgemeesters van grotere steden stuurden een brandbrief naar de Eerste Kamer, onder wie bekende namen als Ahmed Aboutaleb (PvdA), Jos Wienen (CDA) en Charlie Aptroot (VVD). Ook D66-burgemeester Onno van Veldhuizen uit Enschede ziet niets in het plan. De belangenorganisaties van wethouders en raadsleden zijn eveneens tegen.

Waarom wil D66 de Grondwet aanpassen?
Volgens de Grondwet worden burgemeesters (en commissarissen van de koning) benoemd, niet gekozen. De benoeming gebeurt bij koninklijk besluit, door de regering. D66 wil dit schrappen. De partij strijdt al sinds haar oprichting in 1966 voor een gekozen burgemeester.Een aanpassing van de Grondwet gebeurt in twee rondes. Tussen die rondes moeten Kamerverkiezingen zitten. Bovendien is na die verkiezingen een twee derde meerderheid nodig voor de grondwetswijziging.

Wat is de volgende stap?
Voorlopig verandert er weinig aan de manier waarop een burgemeester wordt benoemd. De gemeenteraad houdt de hoofdrol. Die selecteert een kandidaat en draagt die voor bij de minister van binnenlandse zaken, die de burgemeester benoemt. Als D66 inderdaad een rechtstreeks gekozen burgemeester wil, vergt dat een hele nieuwe ronde van discussie.

EenVandaag
Aan draagvlak heeft het nooit ontbroken. Mensen in het land kiezen hun burgemeester graag zelf, blijkt uit peilingen die EenVandaag de afgelopen jaren deed. Maar de politiek wil er al die jaren toch niet aan. Tot nu, wellicht. Met de steun van het volk en de Tweede Kamer lijkt het binnenhalen van dit D66-kroonjuweel een ‘inkoppertje’.
In de versnipperde Tweede Kamer van vandaag zie je het zelden: 147 van de 150 leden die vóór een wetsvoorstel stemmen. D66 kreeg in januari zoveel handen op elkaar voor het idee om burgemeesters anders te gaan benoemen. Officieel doet de koning dat namelijk nu, maar dat vindt D66 te weinig democratisch.
Steun in Tweede Kamer én in de samenleving
Ook een meerderheid (57%) van de leden van het EenVandaag Opiniepanel gaf recent aan voorstander te zijn van een gekozen burgemeester. Zij vinden dat de keuze voor een burgemeester nu geen afspiegeling is van de politieke voorkeur van de bevolking: "Dan krijgt mijn partij ook eens de kans een burgemeester te leveren. Niemand stemt op de partij van onze huidige burgemeester." Ook hekelen zij het dat politici van buiten de regio ook burgemeester kunnen worden: "De burgemeester moet uit de regio komen en binding met de gemeente hebben. En geen afgevallen Haagse politicus”, zegt een panellid in ons onderzoek. De steun voor de gekozen burgemeester is de afgelopen jaren vrijwel onveranderd.

EenVandaag Opiniepanel
De afgelopen jaren is een meerderheid van het EenVandaag Opiniepanel onveranderd voor de gekozen burgemeester.
Voordat deze D66-droom werkelijkheid wordt, moet echter nog een flinke horde worden genomen. Twee derde van de Eerste Kamerleden moet volgende week instemmen met het plan. Ondanks afspraken in het regeerakkoord, liggen uitgerekend de senatoren van coalitiegenoot CDA dwars. En dat terwijl CDA-kiezers in de laatste EenVandaag-peiling bijna net zo enthousiast zijn over de gekozen burgemeester als het gemiddelde panellid: 51 procent is voor; 33 procent is tegen. Zonder de unanieme steun van hun vertegenwoordigers bij de stemming volgende week lijkt de gekozen burgemeester definitief van de baan. Een nieuwe ‘Nacht van Van Thijn’ ligt op de loer.

Die bewuste nacht in 2005 keert toenmalig senator Ed van Thijn van coalitiegenoot PvdA zich onverwacht tegen het D66-plan om de Kroonbenoeming van de burgemeester te schrappen. Niet per se om het wijzigen van de Grondwet, wel omdat Van Thijn het niet eens was met de snelheid waarmee D66 de gekozen burgemeester wilde doorvoeren. Een klap in het gezicht van verantwoordelijk D66-minister Thom de Graaf. Niet veel later trad hij af.
Dertien jaar later kan D66 zich electoraal geen nieuwe ’Nacht van Van Thijn' veroorloven. In ruil voor het schrappen van de kroonbenoeming van burgemeesters heeft D66 het raadgevend referendum opgeofferd. Sindsdien kan de partij op zes zetels minder rekenen in De Peiling van EenVandaag en Ipsos. Rond Prinsjesdag gaf slechts 18% van de D66-kiezers aan de partijpunten voldoende terug te zien in het kabinet. Het geduld van de D66-kiezer raakt op en met nog meer gesneuvelde partijplannen zal het zetelverlies in een stroomversnelling komen.